Praktijken van sociaal werkers

Praktijken van sociaal werkers

Veranderingen in de samenleving en de manier waarop we naar ‘het sociale’ kijken hebben – logischerwijs zou ik zeggen – grote invloed op de context en de praktijken van sociaal werkers. Verschillende auteurs menen dat sinds de opkomst van het neoliberalisme het sociaal werk en de ethische dimensie daarvan, het sociaal werk van de bovenstaande missie is weggedreven. Kritische denkers stellen dat sociaal werkers te weinig oog hebben voor sociale rechtvaardigheid, gelijkheid, menselijke waardigheid en al te makkelijk het dominante discours van ‘eigen kracht en zelfredzaamheid’ overnemen.

Het is echter maar de vraag of dat in de praktijken van sociaal werkers ook naar voren komt. Het kan natuurlijk zijn dat sociaal werkers wel degelijk hun missie en ethische kern bewaken, maar dat zij zich niet openlijk uitspreken tegen het dominante discours. Daar is recentelijk onderzoek naar gedaan door een onderzoeksgroep van de UvA en de UvH.

Ik ben dan vooral benieuwd naar de (beroeps-) ethische dimensie daarvan. Want ook ‘Social Work Ethics’ is behoorlijk beïnvloed door een geest van meetbaarheid, een reductie van de complexiteit van de praktijk, het volgen van vastgestelde kaders als ‘goed werk’ en het afleggen van verantwoording door professionals.

Via mijn werk – als trainer maar ook als stafmedewerker bij de BPSW – kom ik in contact met professionals die zich afvragen wat goed werk is. En zich dan vooral zorgen maken of hun handelen past binnen de kaders van de beroepscode en het tuchtrecht. Natuurlijk kan ik met die focus op beroepsethiek niet ontevreden zijn. Maar soms knaagt het. Is ‘Ethiek in Sociaal Werk’ het volgen van regels? Wie stelt die regels vast? Wat wordt als probleem gedefinieerd en wie wordt als veroorzaker van dat probleem gezien? Wie wordt verantwoordelijk voor de oplossing gemaakt? Wie wijst die verantwoordelijkheid toe? Het is onontkoombaar dat macht ook in de ethiek van sociaal werk een rol speelt. En ik ben dan benieuwd hoe sociaal werkers daarmee omgaan. Niet alleen in woord, maar vooral in daad. In praktijken dus. Wordt vervolgd!